1. AZERBAYCAN EDEBİYATI:
Türk edebiyatına en yakın olan edebiyattır. Kuzey ve Güney Azerbaycan Edebiyatı olmak üzere iki koldan oluşmaktadır. Kerem ile Aslı, Aşık Garip Hikayesi, Dede Korkut Hikayeleri, Köroğlu ve Nasreddin Hoca gibi daha birçok değerlerimiz ortaktır. Azeri Edebiyatının gelmiş geçmiş en ünlü şairleri arasında Fuzuli, Nesimi, Nizami, Hatayi (Şah İsmail) ve Kadı Burhaneddin gibi Türk edebiyatında da yer alan büyük isimler vardır.
Çağdaş Azerbaycan Edebiyatında ise Celil Mehmet Kulizade, Bahtiyar Vahapzade ve Şehriyar önemli isimler arasındadır.
2. IRAK TÜRK EDEBİYATI:
Türkiye ve Azerbaycan edebiyatlarının ayrılmaz bir parçasıdır. Irak Türklerinin edebiyatında hoyratların ve manilerin ayrı bir yeri vardır.
3. BULGARİSTAN TÜRK EDEBİYATI:
Türk edebiyatının içinde yer alan Buşgaristan Türk Edebiyatı’nın bugünkü en önemli temsilcisi Recep Küpçü’dür.
4. YUNANİSTAN TÜRK EDEBİYATI:
En önemli temsilcisi Abdurrahim Dede’dir.
5. YUGOSLAVYA TÜRK EDEBİYATI:
En öenmli temsilcisi Nimetullah Hafız’dır.
6. KAZAK TÜRK EDEBİYATI:
Kazak edebiyatı, Türk edebiyatı gibi Orhun Anıtları ile başlar. Tahir ile Zühre, Leyla ile Mecnun, Köroğlu ve Nasreddin Hoca fıkraları gibi sayılamayacak kadar Türk Edebiyatı ile ortak edebiyat ürünü vardır. “Cır” adını verdikleri türküler ve “akın” adını verdikleri ozanlar oldukça önemlidir.
Çağdaş Kazak edebiyatının en önemli isimleri: Abay Kumanbay ve Mağcan Cumabayulı’dır.
7. KIBRIS TÜRK EDEBİYATI:
En önemli temsilcisi Özker Yaşın’dır.
8. KIRGIZ TÜRK EDEBİYATI:
Kırgız edebiyatında birinci sırayı Manas Destanı alır. Dünyanın en büyük destanı kabul edilen bu ünlü Türk destanını söyleyen “Manasçı”lar vardır.
Çağdaş Kırgız Edebiyatının en önemli temsilcisi ise dünyada ve ülkemizde en çok okunan yazarlardan biri olan Cengiz Aytmatov’dur.
9. KIRIM TÜRK EDEBİYATI:
Gaspıralı İsmail Bey’in Bahçesaray’da çıkardığı “Tercüman”, Türk dünyasında ilk özgürlük ve bağımsızlık sembolü olmuş gazetedir. Çağdaş Kırım Edebiyatının en önemli yazarı ise Cengiz Dağcı’dır.
10. ÖZBEKİSTAN TÜRK EDEBİYATI:
Önceden Çağatay Edebiyatı olarak adlandırılan Özbek Edebiyatı, Hoca Ahmet Yesevi, Ali Şir Nevai ve Babür Şah gibi büyük edebiyatçıların kurduğu bir edebiyattır. Çağdaş Özbek edebiyatında Süleyman Çolpan ve Aybek önemli sanatçılardır.
11. TÜRKMENİSTAN TÜRK EDEBİYATI:
Hoca Ahmet Yesevi, Nevai, Nesimi ve Fuzuli gibi büyük sanatkarların etkisinde gelişen bir edebiyattır. Köroğlu, Yusuf ile Züleyha, Tahir ile Zühre, Şahsenem ile Aşık Garip, Kerem ile Aslı başta olmak üzere Türk Edebiyatıyla sayılamayacak kadar ortak yönü vardır.
Çağdaş Türkmen Edebiyatının en önemli ismi: Ata Atacanoğlu’dur.
12. UYGUR TÜRK EDEBİYATI:
Uygur edebiyatı, Uygur yazıtları ile ortaya çıkar. Kutadgu Bilig, Divanu Lugatit Türk, Atabetül Hakayık gibi ilk İslami eserlerle başlar ve bu yönüyle bütün Türk Edebiyatlarına kaynaklık eder. Kaşgarlı Mahmud, Yusuf Has Hacip, Edip Ahmet Yükneki bu edebiyatın kurucuları sayılırlar.
Çağdaş Uygur Edebiyatının önemli temsilcileri arasında Mesut Sabır, Ziya Samedi sayılabilir.
13. KAZAN TÜRK EDEBİYATI:
İdil Ural Türklerinin edebiyatıdır. İsmail Gaspıralı’nın başlattığı “ceditçilik” hareketi önemlidir. Şahabeddin Mercani ve Abdullah Tukay gibi çağdaş sanatçılar arasında önemlidirler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder