29 Nisan 2010 Perşembe

DİVAN EDEBİYATININ ŞAİR VE YAZARLARI

HOCA DEHHANİ
ü    Divan edebiyatının kurucusu kabul edilir.
ü    Yirmi bin beyitlik “Selçuk Şehnamesi”adlı kitabı vardır.
ü    Vatan hasreti ile ilgili şiirleri vardır.
MEVLANA
ü      Mevlevi tarikatının kurucusudur.
ü      Mesnevi adlı yüz bin beyitlik eseri vardır
ü       Divan-ı Kebir, Mektubat adlı eserleri de vardır.
ü      13.yy. tasavvuf şairidir.
ü      Bütün eserlerini Farsça yazmıştır.
NECATİ BEY

ü    Divanı vardır.
ü    Millileşme akımını savunmuştur.
ü    Eserlerinde sade bir dil kullanmıştır.
ü    Divan şiirine bir yerlilik, bir ulusallık kazandırmaya çalışmıştır.


AHMEDİ
ü       14. yy. da tanınmış bir şairdir.
ü       İran edebiyatının bütün özelliklerini edebiyatımıza katmaya çalışmıştır.
ü       Din dışı konularda şiirler yazmıştır.
ü       “Cemşit u Hurşit, İskendername Divan’ı”adlı eserleri vardır.


ŞEYHİ
ü     15. yyda yaşamıştır.
ü    Tasavvufi şiirleri ağırlıktadır.
ü    Çağının dil inceliklerini eserlerinde yansıtmıştır.
ü    Devrinin bozukluklarını bir eşekten yola çıkarak şikâyet ettiği        “HARNAME”adlı kitabı meşhurdur. Bu kitap birçok yönüyle fabl özelliği taşımaktadır.
ü    Harname, Hüsrev ü Şirin ve Divan adlı kitapları vardır.

ALİ ŞİR NEVAİ
ü    Çağatay Türk edebiyatını en önemli temsilcisi sayılır
ü    “Muhakemet’ül Lugateyn”adlı kitabıyla Türkçe-Farsçayı karşılaştırmış ve Türkçenin Farsçadan üstün olduğunu söylemiştir.
ü    “Hamse” (beş mesnevi) sahibidir.
ü    İlk bibliyografya kitabımız (şairlerin hayatını almış) olan “Mecalisü’ün Nefais”adlı kitabı vardır.
ü    Türkçenin musiki ve vezin kalıplarını içeren Mizanül Evzan adlı kitabı vardır.
ü    Devlet adamlığı yapmıştır.
FUZULİ
ü    Duygu, düşünüş ve edebiyat açısından Türk edebiyatının en büyük şairi sayılır.
ü    Lirik şiirleri oldukça meşhurdur.
ü    Platonik bir aşk anlayışı vardır.
ü    Azeri Türkçesini kullanmıştır.
ü    Uçsuz bir hayal dünyasına, derin bir bilgiye sahiptir.
ü    Kerbela da türbedarlık yaptığı söylenir.
ü    Ona göre şair bilgisiz olamaz, ilham olmadan şiir yazılmaz. Şiir bir Allah lütfüdür.
ü    “Şikâyetname” adlı eseri devrin bozukluklarını anlatan “hiciv”dalında ilk mektuptur.
ü    Türkçe Divanı, Farsça Divanı, Arapça Divanı, Hadikat’üs Süeda, Beng ü Bade, Leyla ü Mecnun Mesnevisi, Hadisi Erbain, Şikâyetname adlı kitapları vardır.
ü     
SİNAN PAŞA
ü    15.yüzyılın nesir yazarıdır.
ü    Dili oldukça süslüdür.
ü    “Tazarru -name”adlı eseri oldukça meşhurdur. Seciler ve söz sanatlarıyla doludur.


BAKİ
ü       Şairlerin sultanı lakabıyla anılır(sultan’uş şuara)
ü       Kanuni’nin iltifatına çokça mazhar olmuştur.
ü       Genellikle din dışı konularda şiir yazmıştır.
ü       Ahenk ve kulak için kafiyeye çok düşkündür.
ü       16.yyda yaşamış en büyük şairdir.
ü       Divan’ı ve Kanuni Mersiyesi meşhurdur.
ü        
NEFİ
ü    Kasidenin Türk edebiyatındaki tartışmasız lideridir.
ü    Övdüğünü göğe çıkarır, yerdiğini yerin dibine geçirir. Sınırlaması yoktur.
ü    Dili oldukça süslüdür.
ü    Öldürüldüğü söylenir şiirleri yüzünden.
ü    “Sihamı- Kaza adlı eseri vardır.
KÂTİP ÇELEBİ

ü    “Cihan-numa, Keşf’uz Zunün, Mizan’ül- Hak”adlı eserleri vardır.
ü    Didaktik eserler yazmıştır.



BAĞDATLI RUHİ
ü Toplumcu bir özelliğe sahiptir.
ü Döneminin aksaklıklarını terki-i bentleriyle eleştirmiştir.
ü Tarikata girmesine rağmen din dışı şiirleri vardır.
NABİ
ü    Asıl adı Yusuf’tur.
ü    17. yy da yetişmiştir.
ü    Didaktik – hikemi şiirin edebiyatımızdaki en iyi temsilcisi sayılır.
ü    Akıcı ve düzgün bir dili vardır.
ü    Oğlu için yazdığı “Hayriye”adlı kitabı meşhurdur.
ü    Farsça ve Türkçe Divanı, Hayrabat, Sürname adlı kitapları vardır

EVLİYA ÇELEBİ
ü    Edebiyatımızın seyahat yazarlarının piridir.
ü    “Seyahat-name” adlı eseri vardır.
NEDİM
ü    Lale Devri (18. yy) nin eğlencelerini eserlerinde en iyi yansıtan şairdir.
ü    Şiirde mahallileşme akımını başlatan ve yerleştiren şairdir.
ü    Tasavvufun etkisinde kalmayan tek şairdir.
ü    İstanbul Türkçesi ile yazmıştır.
ü    Halk dilini, inanışlarını şiirlerinde işlemiştir.
ü    Divan edebiyatının klasik söylemlerine(mazmun) yenilerini katmıştır.
ü    “Şarkı” nazım şeklini en ustaca kullanan şair olmuştur.
ü    Hece vezniyle şiirleri de vardır.


ŞEYH GALİP

ü    Divan edebiyatının son büyük şairidir.
ü    Yenileşme hareketlerine uygun şiirler yazmıştır, halk söylemlerini eserlerinde kullanmıştır.
ü    Hece ölçüsüyle şiirler yazmıştır.
ü    Genel olarak dili süslü ve ağırdır.
ü    “Hüsn ü Aşk” adlı mesnevisi meşhurdur. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder