19 Nisan 2010 Pazartesi

BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI

ŞİNASİ   (1826–1871)
ü    Edebiyatımıza birçok yeniliğin yerleşmesini sağlamıştır.
ü    Asıl adı İbrahim’dir.
ü    İlk tiyatro, ilk şiir çevirisi, ilk özel gazete, ilk makale, ilk noktalama işaretini kullanan kişidir.
ü    Halk için sanat görüşünü benimsemiştir.
ü    İlk tiyatro eserimizi: ŞAİR EVLENMESİ ni yazdı.
ü    İlk makaleyi yazdı: TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ
ü    İlk özel gazetesi çıkardı: TERCÜMAN- I AHVAL
ü    Eserleri: Durub u Emsalı Osmaniyye (Osmanlı Atasözleri Kitabı)
                      Tercüme i Manzume (Çeviriler)
                       Müntehabat –ı Eşar(şiirleri)
                      Divan-ı Şinasi
                       Tasvir i Efkâr

NAMIK KEMAL (1840–1888)

ü    Vatan şairimizdir.
ü    Toplumcu bir sanat çizgisindedir.
ü    Vatan, millet, özgürlük kelimelerini edebiyatta ilk kullanan kişidir.
ü    Tiyatroları oldukça ses getirmiştir. Tiyatroyu bir eğlence ve halkı bilinçlendirme aracı olarak görmüştür.
ü    Romantizmin etkisindedir.
ü    Eserleri: ilk tarihi romanımız; CEZMİ
                     İlk edebi romanımız ;İNTİBAH
                    Tiyatroları : Vatan yahut Silistre, Zavallı Çocuk, Gülnihal, Kara Bela,Celalettin Harzermşah
                   Eleştiri eserleri: Renan Müdafenamesi, Tahrb-i Harabat (Ziya Paşa’ya karşı)
                                              İrfan Paşa’ya Mektup, Takip
                  Diğer eserleri: Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi, Evrak-ı Perişan

ZİYA PAŞA (1825–1880)

ü    İlk edebiyat tarihi taslağı sayılan “Harabat”eserini yazmıştır.
ü    Halk şiirinin ve dilinin gerçek edebiyatımız olduğunu belirten “Şiir ve İnşa”adlı makalesini yazmasına rağmen kendisi böyle davranmamıştır.
ü    Biçimce eski içerikçe yeni olmaya gayret göstermiştir.
ü    Terkib-i bent, terci i bent’leri meşhurdur.
ü    Bir çok dizesi halk arasında atasözü gibi kullanılmıştır.
ü    Eserleri: Zafername, Harabat, Eş’ar-ı Ziya, Defter-i Amal, Terkib-i Bent, Terci-i Bent

AHMET MİTHAT EFENDİ (1844–1912)

ü       Halk için roman geleneğini benimsemiştir.
ü       Halkın anlayacağı bir dilde ve onları ilgilendiren konularda eserler vermiştir.
ü       İlk hikâye örneklerimizden biri sayılan :”Letaif-i Rivayet”i yazmıştır.
ü       Romantizmden etkilenmiştir.
ü       Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Falatun Bey ve Rakım Efendi, Yer Yüzünde Bir Melek, Henüz On Yedi Yaşında.

ŞEMSETTİN SAMİ ( 1850–1904 )

ü          Devrinin en büyük dil bilgini sayılmıştır.
ü          İlk romanımız olan: Taaşşuk –U Talat ve Fıtnat adlı eseri yazmıştır.
ü          Kamus u Türkî adlı sözlüğü yazmış.
ü          Kamus u Fransevi ve Kamus-ı Alam’ı yazmıştır.


AHMET VEFİK PAŞA (1829-1892)

ü            Tiyatromuzun en büyük kilometre taşı sayılır.
ü            Bursa’da kendi adıyla tiyatro kurmuştur.
ü            Halkın tiyatroyu sevmesi için özellikle Moliere’den çeviriler yapmıştır.
ü            İnfiali Aşk, Dudu Kuşlar, Zor Nikâh, Zoraki Tabip, Kadınlar Mektebi ,Şecere-i Türk eserlerinden bazılarıdır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder